Recensie: Een – Sarah Crossan

Voor YALfest las ik Een van Sarah Crossan. Ik wilde het boek al heel lang lezen, maar nu kwam het er eindelijk van. En wauw: het verhaal, de schrijfstijl van Sarah en haar vrije versvorm bliezen me omver. Een is onwijs mooi en ontroerend. Vandaag vertel ik je er meer over.

Hier gaat ‘Een’ over

Grace en Tippi zijn een Siamese tweeling van bijna zeventien die niet anders weten dan dat ze samen zijn. Hun leven verandert echter drastisch wanneer ze niet langer thuis les kunnen krijgen, maar naar de lokale middelbare school moeten. Daar ontkomen ze niet aan gestaar en gepest, maar ontdekken ze ook dat anders zijn soms voordelen heeft. Wat ze echter nog niet weten is dat ze een hartverscheurende beslissing moeten nemen; een beslissing die hun leven nog ingrijpender zal veranderen.

Sarah Crossan combineert in Een een vrije versvorm met een prachtig verhaal over identiteit en verbondenheid. Het aangrijpende verhaal en de intuïtieve stijl maken Een tot een toegankelijk en adembenemend boek. Een stijl die je zal overrompelen en een verhaal dat je hart in tweeën breekt.

Een heel origineel idee & waarom de vrije versvorm zo goed past

Allereerst wil ik even zeggen dat ik het hele idee voor dit verhaal zó slim en origineel vind. Nooit eerder las ik een verhaal over een Siamese tweeling. Ik vind het heel goed hoe Sarah het heeft aangepakt. Je merkt duidelijk dat ze veel research heeft gedaan, want alles in het verhaal lijkt te kloppen. Zo leef je extra mee met Grace, de hoofdpersoon in het boek en één van de tweeling, omdat het simpelweg geloofwaardig is.

‘Het leest heel fijn, luchtig en het is mooi. Alsof je meedeint op de golven van de zee, misschien moet ik het zo zeggen’

Goed, dan mijn eerste indruk van het boek. Ik ben dan wel omver geblazen nadat ik het boek las, in het begin was dat nog niet zo. Ik moest zeker wel even wennen aan dit verhaal omdat het in een vrije versvorm is geschreven. Heel anders dan een normaal boek, omdat het ritme anders is en het zo met momenten heel poëtisch wordt. Toch kwam ik al vrij snel in dit verhaal en voelde ik als het ware steeds meer het ritme van het verhaal. Het leest heel fijn, luchtig en het is mooi. Alsof je meedeint op de golven van de zee, misschien moet ik het zo zeggen. Het voelt na een tijdje heel natuurlijk, alsof het verhaal alleen op deze manier verteld kon worden.

Identiteit, een drastische beslissing & gelaagdheid

Door naar de plot. Dit verhaal wordt verteld vanuit Grace, één van de Siamese tweeling. In het begin leer je al meteen van alles over ze, zodat je meteen een beeld voor je hebt. Het komt erop neer dat ze allebei een bovenlichaam hebben, maar een onderlichaam moeten delen. Als lezer is dat behoorlijk ingewikkeld. Normaal gaan verhalen over personen die niet ‘aan elkaar vast’ zitten, maar nu wel. Daardoor ga je meteen erg nadenken over identiteit, wat ongelofelijk interessant is en zelfs filosofisch kan zijn. Ze zitten dan wel aan elkaar vast, ze zijn ook allebei een individu met eigen gedachten en dromen. In het boek lees je dus hoe het eraan toegaat met de tweeling. Grace wil soms ook graag een individu zijn en niet aan Tippi vast zitten, hoewel ze heus wel veel van elkaar houden.

‘Ik vond die gelaagdheid in combinatie met het thema identiteit én de geweldige vrije versvorm de kracht van dit boek’

Naast hun innerlijke strijd gaat het ook veel over de buitenwereld. Ze gaan voor het eerst echt naar school, na thuisonderwijs te hebben gehad, en op die school kijkt iedereen ze raar aan. Alsof ze een circusattractie zijn. Toch gebeuren er ook hele prettige nieuwe dingen. Ze maken vrienden en vinden dat allebei fantastisch. Grace wordt zelfs een beetje verliefd (en ja, dat is als Siamese tweeling helemaal lastig.) Dan heb je nog hun thuissituatie, die ook verre van perfect is omdat de operaties voor Grace en Tippi veel geld kosten. Er zit veel in dit boek waardoor het heel gelaagd wordt. Ik vond die gelaagdheid in combinatie met het thema identiteit én de geweldige vrije versvorm de kracht van dit boek.

‘Ik vind dat iedereen dit boek ondanks de vorm een kans moet geven, het zal je namelijk zeker verrassen’

Zeker op het einde van het verhaal, waarop de tweeling een drastische beslissing moet nemen over hun levens, komt die poëtische kant van de vrije vers goed naar voren. Het maakt het dubbel zo ontroerend en hartverscheurend.

Mijn eindoordeel over het boek

Ik vond Een onwijs mooi. Het is een YA-boek met diepgang die niet voor niets de Dioraphte Literatour Prijs won in 2017. De vrije versvorm is uniek en past perfect bij het verhaal, omdat je zo nog meer meeleeft met de personages. Het maakt het heel ontroerend en echt. Bovendien vind ik dat iedereen dit boek ondanks de vorm een kans moet geven, het zal je namelijk zeker verrassen. Ik geef het boek in ieder geval 4,5 sterren. Ik miste weinig, maar een paar hoofdstukken vanuit Tippi had ik toch wel willen lezen. Maar ondanks mijn kleine puntje van kritiek weet ik zeker dat ik meer wil lezen van Sarah Crossan. Haar nieuwe boek Nieuwe Maan ligt al klaar op mijn nachtkastje.