Recensie: Slot – Octavie Wolters

Soms heb je van die boeken waarvoor je de woorden niet kunt vinden. Je zet het terug in je boekenkast, gaat een blokje wandelen en denkt erover na. In de dagen die volgen poppen er stukjes uit het boek terug in je hoofd, zomaar. En dan later, eindelijk, als alles een beetje is verwerkt, vind je de woorden pas. Of althans, dat is wat ik probeer. Slot van Octavie Wolters verdient namelijk heel wat mooie woorden.

De wereld op slot tijdens het slot van een depressie

Ik heb de boeken die over de lockdown gingen vooralsnog links laten liggen, maar voor Slot maakte ik een uitzondering. Dit boek gaat namelijk niet enkel over de lockdown van maart en de tijd daarna, het is ook een persoonlijk verhaal over depressie. Die dynamiek tussen aan de ene kant een land dat op slot gaat en aan de andere kant de voorzichtige bevrijding uit een periode van depressie, werkt erg goed. Het voelt met momenten bijna alsof je als lezer samen met de schrijfster woorden vindt voor iets wat ongrijpbaar is of waar alleen in clichés over wordt gesproken.

‘Het voelt met momenten bijna alsof je als lezer samen met de schrijfster woorden vindt voor iets dat ongrijpbaar is of waar alleen in clichés over wordt gesproken’

En niet in clichés vervallen als het over de lockdown of over depressie gaat, dat is moeilijker dan je denkt, maar Octavie lukt het. Slot is niet enkel een persoonlijk dagboek, het is een ontzettend mooi, kwetsbaar en belangrijk boek dat inzoomt op het leven van de schrijfster, maar ook uitzoomt en kijkt wat er ondertussen in de wereld aan het gebeuren is. De brug die daartussen wordt geslagen is merkbaar in zinnen zoals deze hieronder, omdat een pandemie diezelfde vragen oproept.

‘Ik heb tijdens de depressie vaak gehoopt op helderheid, op een helikopterview die me inzichten zou geven en zou wijzen op waarom het zo slecht met me ging, wat de oorzaak was, die me een beeld zou geven van mezelf en vooral: die mijn situatie in een tijdslijn plaatste: hier ben je, je hebt al een groot deel van het depressie-parcours afgelegd, kijk, daarachter gloort er hoop, en vanaf die-en-die datum is alles over’

Vijf-sterren-mooi

Ik vond Slot oprecht heel erg mooi, vijf-sterren-mooi. Het raakte me persoonlijk en ontroerde me omdat ik bepaalde dingen herkende van mijn eigen burn-out, maar ook van mensen om me heen die met mentale problemen worstelen. En ik weet niet hoe het met jullie zit, maar als boeken me raken en tegelijkertijd iets van hoop meegeven, dan is het wat mij betreft zeer geslaagd. Bovendien gaat Slot echt niet enkel over opkrabbelen na een depressie, het gaat ook over het dagelijks leven – over natuur, herinneringen aan vroeger, de kinderen van de auteur zelf, een digitale begrafenis in de coronatijd. Die combinatie van het dagelijks leven en de dynamiek tussen de lockdown en een depressie achter je laten, maakt dat het zoveel meer is dan een doorsnee dagboek vol hersenspinsels en snel opgeschreven gebeurtenissen. (Ik wil nu ‘literair pareltje’ zeggen, maar voor een boek dat niet in clichés vervalt, kan dat eigenlijk niet hè?)

‘Het raakte me persoonlijk en ontroerde me’

Kortom: Slot van Octavie Wolters is een boek dat raakt, een boek dat je depressie een beetje meer doet begrijpen en ook een boek dat een tijdsbeeld schetst van een verwarrende tijd van mondkapjes dragen, persconferenties en besmettingen. Ik kan alleen maar zeggen: lees het (en vergeet ondertussen niet even rustig te kijken naar de prachtige illustraties en linosnedes van Octavie, want die zitten er tussen de mooie regels door ook nog in!)