Recensie: Het smelt – Lize Spit

Het smelt van Lize Spit was in 2016 een ware hype. Ik pakte het boek deze maand pas op, omdat een vriendin uit mijn leesclub er erg over te spreken was. Vond ik het ook zo goed of was het niet helemaal mijn ding? Vandaag vertel ik je precies wat ik vond van Het smelt!

Hier gaat Het smelt over

Wat als je wraak kunt nemen op een heel dorp? Dertien jaar na een zomer die volledig uit de hand liep, keert Eva terug naar haar geboortedorp met een blok ijs in de kofferbak. Gaandeweg wordt duidelijk dat zij dit keer de plannen bepaalt.

‘Dertien jaar na een zomer die volledig uit de hand liep, keert Eva terug naar haar geboortedorp met een blok ijs in de kofferbak’

In haar geboortejaar werden slechts twee andere kinderen geboren in het kleine Vlaamse Bovenmeer, twee jongens genaamd Pim en Laurens. De drie maken er hun hele jeugd samen maar het beste van. Tot de bloedhete zomer van 2002. Want jongens worden pubers en krijgen wrede plannen. De bedeesde Eva kan meedoen of oprotten. Die keuze is geen keuze — wie verraadt er nou z’n eigen vrienden?

Een duister en naar verhaal, maar een prachtige schrijfstijl

Het smelt is een duister en naar verhaal. Hoofdpersoon Eva woont als kind in het Vlaamse dorp Bovenmeer, samen met haar ouders (die amper naar haar omkijken en teveel alcohol drinken) en haar broer en zusje. Op de kleine school in het dorp zit ze in een zogenoemde ‘bijzetklas’. In het geboortejaar van Eva werden er nog maar twee andere kinderen geboren. En omdat drie kinderen wel erg weinig is voor een hele schoolklas, wordt Eva samen met Pim en Laurens een bijzetklasje. Soms doen ze met de hogere groep mee, dan met lagere. De drie worden goede vrienden. Ze noemen zichzelf ‘de drie musketiers’ en trekken altijd samen op.

‘Je weet dat er iets gaat gebeuren, maar je kan er de vinger niet op leggen’

In het begin van het boek lijkt alles nog redelijk oké en schets Lize Spit vooral de setting van het Vlaamse dorpje. Van de winkels en de cafés tot de bijnamen van de dorpsbewoners en de straatnamen. Spit zet die setting weergaloos goed neer. Het voelt alsof je meekijkt over de schouder van Eva, alsof je het dorp zo voor je kunt zien. Ik vond de schrijfstijl van Spit prachtig. Het is levendig, dromerig en to the point. Bovendien voel je een soort onderhuidse spanning vanaf de allereerste pagina. Je weet dat er iets gaat gebeuren, maar je kan er de vinger niet op leggen. Wat daarbij extra helpt zijn de twee perspectieven die je volgt: die van Eva als kind en die van de huidige Eva die met een blok ijs naar haar geboortedorp rijdt om wraak te nemen. Je vraagt je voortdurend af: wat gaat er voor vreselijks gebeuren en wat gaat ze in hemelsnaam doen met dat blok ijs?

Mijn leeservaring

Tot halverwege het boek en ook nog daarna was ik vrij positief. Ik zat helemaal in het verhaal en zag alles levendig voor me. Toch merkte ik dat de hoeveelheid narigheid me vaak teveel werd. Het werd af en toe een tweestrijd – ik wilde doorlezen maar tegelijkertijd wilde ik wegkijken, stoppen met het verhaal omdat het naarder en naarder werd. Naarmate Pim en Laurens veranderen van jongens in pubers, komen er namelijk steeds heftigere scènes in over een spel dat uit de hand loopt. Echt, er zitten HELE heftige scènes in, van sommigen heb ik slechts flarden gelezen. Ik hou best van rauwe en heftige boeken, maar dit boek gaat serieus vér. Een triggerwarning had niet misstaan.

‘Het werd af en toe een tweestrijd – ik wilde doorlezen maar tegelijkertijd wilde ik wegkijken, stoppen met het verhaal omdat het naarder en naarder werd’

Wat ik miste in dit boek was hoop. Het plot is 90% narigheid. Alles lijkt mis te gaan, niemand ziet Eva staan, niemand grijpt in. Dat is heel pijnlijk. Iets meer licht, iets meer hoop had het verhaal voor mij beter gemaakt. Al snap ik ook dat Spit de keuze heeft gemaakt om het zo rauw te laten. Zo komt het natuurlijk extra hard aan. Hoe dan ook, dit was niet helemaal mijn boek. De drang om door te lezen was groot, de schrijfstijl was geweldig maar het plot en de toon was voor mij te somber, te rauw. Wel vind ik het goed dat er twee perspectieven in het boek zitten. Daardoor leest het beter door, blijft de spanning erin. Eindoordeel: 3,5 sterren. Een heel heftig boek, maar wat schrijft Lize Spit jaloersmakend goed.

Cijfer: 7+
Sterren: 3,5

Heb jij Het smelt ook gelezen? Dan ben ik benieuwd hoe jij het boek vond. Laat het me weten hieronder.