Recensie: Normale mensen – Sally Rooney

De nieuwe roman van Rooney is in aantocht en in afwachting daarvan las ik deze zomer alvast een ander boek van haar, namelijk Normale mensen. Rooney wordt wel vaker ‘de stem van een generatie’ (de millennials natuurlijk, hallo) genoemd, maar met dit boek bewijst ze eigenlijk nog veel meer dan dat te zijn. Want wów, wat een boek is Normale mensen. Dit vond ik er precies van.

Normale mensen is inderdaad intens

In de roman volgen we twee personages, Marianne en Connell. Ze groeien op in hetzelfde kleine stadje in Ierland. Hun werelden overlappen enkel in het grote huis van Marianne, waar de moeder van Connell schoonmaakt. En ook op school, waar Marianne een buitenbeentje is die soms haar mond opentrekt en Connell populair is en meepraat met de rest. De verhoudingen tussen hen zijn verwarrend en duidelijk tegelijkertijd. In de eerste helft van het boek heeft Marianne vooral Connell nodig. Alleen is de band tussen de twee niet helemaal zuiver. Dat komt vooral door Connell, die Marianne op school nauwelijks begroet omdat hij bang is voor wat zijn vrienden zullen denken. Marianne wordt toch een beetje als het rare meisje gezien, denkt hij.

‘Je voelt voortdurend de onderhuidse spanning, de onuitgesproken woorden en de emoties onder de oppervlakte’

Terwijl ze verliefd op elkaar worden, in het geheim bij hem thuis afspreken of zoenen in de keuken van Marianne’s luxe huis houdt Connell Marianne dus geheim op school. Dat gaat zelfs zo ver dat hij met een ander meisje naar het eindfeest gaat. Marianne wordt niet eens gevraagd. De verhoudingen tussen de twee worden op scherp gesteld. Rooney schrijft daar ontzettend kalm over, maar je voelt voortdurend de onderhuidse spanning, de onuitgesproken woorden en de emoties onder de oppervlakte. Dat is wat Normale mensen zo goed maakt, de intensiteit van de bijzondere band tussen Connell en Marianne is enorm voelbaar tussen de regels door. De subtiele manier waarop Rooney dat doet, dit verhaal vertelt, vind ik ongelofelijk knap.

In het tweede deel van Normale mensen zijn de rollen omgedraaid

En dan is er nog het tweede deel. Marianne en Connell zijn beide slimme leerlingen en gaan samen naar het Trinity College in Dublin. Op die universiteit veranderen hun verhoudingen tot elkaar. Nu is Connell de jongen die moeilijker mee kan komen op sociaal gebied en nu is Marianne plots populair. Ze zien elkaar een hele tijd niet, maar komen elkaar weer tegen. Ondanks dat er veel is veranderd en Marianne een relatie heeft en veel vrienden, is de diepe band tussen hen nog steeds voelbaar. ‘Marianne is de enige die zulke gevoelens in hem losmaakt, die vreemde dissociatie, alsof hij verdrinkt en de tijd niet meer echt bestaat.’

‘Rooney is niet enkel de stem van een generatie, ze is ook een waanzinnig goede schrijfster’

Terwijl er woorden worden uitgesproken over vroeger, kabbelt het leven en het studeren voort. Er is een vakantie naar Italië waar dingen misgaan, er is de moeilijke familie van Marianne en er zijn de gevoelens van Marianne en Connell die volwassen worden en met hun problemen moeten dealen. De klassieke thema’s zoals identiteit, uitzoeken wie je bent.

Het klinkt misschien alsof er veel gebeurt in Normale mensen en dat is ook zo, tussendoor en onderhuids gebeurt er een heleboel. Alleen Rooney weet zo zorgvuldig te doseren waardoor het geen moment gehaast voelt. Integendeel. Er zit juist zoveel ademruimte in deze roman, terwijl het tóch ook beklemmend voelt. Kortom: ik ben nu helemaal fan van Rooney, want ze is niet enkel de stem van een generatie, ze is ook een waanzinnig goede schrijfster. Normale mensen krijgt van mij 4,5 sterren. Ik kan niet wachten op haar nieuwe roman.