Boekbloggers, neem de verantwoordelijkheid voor je recensies

Normaal schrijf ik nooit opiniestukken, maar er moet me iets van het hart. Na een incident bij de Vlaams-Nederlandse blog Kladblog (die een vertaler persoonlijk aanviel in een blogpost, waarna er verwijten over en weer kwamen) en na een incident op Twitter dat begon bij schrijfster Sarah Dessen (deze schrijfster viel een studente aan die iets naars over haar boek had gezegd), voel ik me genoodzaakt iets te schrijven. Want beste mede-boekbloggers, wij moeten ook onze verantwoordelijkheid nemen.

De toon lijkt te veranderen

Als eerste wil ik het over de toon hebben die een deel van de boekbloggers momenteel heeft. Niet alleen in Nederland en België lijkt het alsof de toon activistischer en harder wordt, ook bij Engelse en Amerikaanse blogs is dat het geval. Waar blogposts vroeger veelal leuk en aardig waren, zijn ze nu kritischer dan ooit. Die kritische toon juich ik enorm toe. Mensen uit gemarginaliseerde groepen die bepaalde dingen in een boek niet vinden kloppen? Ik wil graag horen wat zij er over te zeggen hebben. Je mag van mij alles over de inhoud van een boek zeggen – van personages die je homofoob of racistisch vindt tot een onfeministisch plot. Ik zal de laatste zijn die zegt ‘je legt op alle slakken zout’, maar bij één ding trek ik de grens: uitgevers, vertalers of schrijvers persoonlijk aanvallen in blogposts.

‘Ik zal de laatste zijn die zegt ‘je legt op alle slakken zout’, maar bij één ding trek ik de grens: uitgevers, vertalers of schrijvers persoonlijk aanvallen in blogposts’

Want ja, ondanks dat het les 1 van boekbloggen is, valt een (klein) deel van de boekbloggers uitgeverijen, vertalers of schrijvers persoonlijk aan. Toen ik op Twitter vertelde dat ik een stuk zou schrijven, kreeg ik al vrij snel berichten binnen van twee Nederlandse YA-auteurs die hiermee te maken hebben gehad. Het aanvallen van auteurs in blogposts gebeurt vaker dan je denkt. Soms is dat in de toon tussen de regels door, soms met naam en toenaam. Over een vertaler las ik ooit zoiets in een Nederlandstalige blogpost: ‘(*naam vertaler*) staat op mijn lijst, als ik een boek van haar zie dan koop ik liever de Engelse versie’. Dat gaat wat mij betreft al te ver. Het is je goed recht om het boek in het Engels te kopen, maar een vertaler namen en shamen en op je blog zeggen dat je zoiets doet? Dat is allesbehalve oké.

Boekbloggers, neem je verantwoordelijkheid

Een Nederlandse YA-auteur vertelde mij anoniem dat het nog veel verder gaat dan alleen het namen en shamen in blogposts. Ik citeer: ‘Rants op Instagram Stories met een tag naar de auteur erbij, ongenuanceerde posts, maanden lang doorgaan over dat lezers dom zijn die bepaalde boeken wel goed vinden en dat het pijnlijk is dat bepaalde boeken de hemel in worden geprezen omdat ze volgens hen echt slecht zijn.’ Hoewel er een schrijver na het Dessen-incident in dit artikel op Medium stelde dat bloggers recensies schrijven voor lezers en niet voor schrijvers, kan ik me voorstellen dat je als schrijver toch het een en ander leest en meekrijgt. Helemaal als je getagd wordt in Instagram Stories waarin iemand je boek tot op de regel fileert. Dat doet pijn.

‘Laten we in de toekomst menselijker naar elkaar toe zijn en vergevingsgezinder’

Daarom, beste mede-bloggers: laten we onze verantwoordelijkheid nemen. Wees zo kritisch als je wilt, schrijf zeker wat je vindt over een boek en geef het gerust 1 of 2 sterren, maar val uitgeverijen, vertalers en auteurs nooit persoonlijk aan. En als je dat om wat voor reden dan ook tóch doet, sta daar dan ook achter. Neem je verantwoordelijkheid voor de woorden die je hebt geschreven. Kruip niet in de slachtofferrol als mensen jou bekritiseren, terwijl je zelf iemand persoonlijk hebt aangevallen. Natuurlijk moeten we niet over en weer gaan namen en shamen, maar als je de bal kaatst dan kan je ‘m ook ergens terug verwachten. Wees je daar bewust van. Maar wees er vooral bewust van dat vertalers, auteurs en uitgevers ook mensen zijn.

Andersom geldt dit natuurlijk ook: boekbloggers zijn ook mensen. Achter ieder Instagramaccount zit een persoon van vlees en bloed. Iemand die fouten kan maken. Laten we in de toekomst menselijker naar elkaar toe zijn en vergevingsgezinder. Er worden fouten gemaakt aan beide kanten, er worden nare dingen gezegd op blogs en op sociale media, maar na een welgemeend excuus en meer bewustwording kunnen we door. Geef elkaar tweede kansen, name en shame in de toekomst liever niet meer en leer van je fouten. Zo wordt het een stuk gezelliger in de bookcommunity, waar lezers, bloggers en schrijvers elkaar nodig hebben.

Deze blog is een reactie op deze blogpost van Audrey genaamd ‘Is er een grens aan kritiek? Over sociale media in de boekenwereld’, die verscheen op haar blog The Confession of a Book Nerd.