Recensie: Bizar – Sjoerd Kuyper

De bankencrisis, bezuinigingen op kunst en cultuur, het vluchtelingenbeleid, verliefd worden, de dood (van je opa) – Bizar van Sjoerd Kupyer gaat over nogal wat (actuele) onderwerpen. Geen makkelijk boek om samen te vatten in een paar zinnen, maar in deze recensie probeer ik het toch en vertel ik je wat ik er verder van vond.

Leven in plaats van lezen

Bizar draait om Sallie Mo, een nogal verlegen en stil meisje dat het liefst met haar neus in de boeken zit. Totdat ze op vakantie gaat en met haar psychiater Dokter Bloem heeft afgesproken om minder te lezen en meer te leven. Op het Waddeneiland waar Sallie Mo in de zomervakantie bivakkeert met haar moeder, leert ze zichzelf kennen en wordt schrijven in haar dagboek een nieuwe hobby. Toch is Bizar allesbehalve een klein verhaal over een onzeker meisje dat de lezer alles in dagboekvorm verteld, het is véél meer dan dat. Het is zelfs zoveel dat het onmogelijk is om alles op te noemen.

‘Sjoerd Kuyper haalt allerlei actuele thema’s uit de kast en vertelt ze in jip-en-janneketaal aan de lezer’

Wat het in ieder geval is: een boek vol avontuur. Terwijl de moeder van Sallie Mo met andere single moeders mannen aan de haak aan het slaan is, loopt Sallie Mo over de camping om haar crush Dylan te volgen. Alles lijkt oké, niet te bizar, totdat ze een bunker in de duinen ontdekt. In die bunker blijken drie weggelopen kinderen te zitten – een meisje genaamd Jackie en haar broertjes Bukkie en Nikkeltje. Vanaf dan wordt het boek écht bizar en gaat het in dit kinderboek plotseling over de bankencrisis, bezuinigingen op kunst en cultuur & vluchtelingen. Sjoerd Kuyper haalt allerlei actuele thema’s uit de kast en vertelt ze in jip-en-janneketaal aan de lezer. Maar dat doet hij allesbehalve gedoseerd, ik zou zelfs zeggen dat hij ontregelt met al die thema’s. Het wordt chaotischer en chaotischer, maar je merkt dat er over is nagedacht. Kuyper weet wat hij doet.

Weggelopen kinderen, wijsheden van opa David en lekker ontregelend

Het verhaal gaat verder over de kinderen in de bunker, die weggelopen zijn van huis omdat hun vader bankier is en een dikke bonus heeft gekregen. De oudste, Jackie, pikte dat niet meer en vindt het oneerlijk. Nu zit ze met een pistool in een bunker met haar broertjes, maar loopt niet alles als gepland. Ze moeten eten stelen, ze moeten niet ontdekt worden en dat soort dingen. Sallie Mo belandt in die situatie en uiteindelijk wordt het een groot avontuur, maar ook een nog grotere chaos.

”Doodgaan is niet voorgoed verdwijnen, het is meer een soort verhuizing’

Naast het spannende verhaal, schrijft Sallie Mo ook voortdurend over haar gesprekken bij Dokter Bloem, haar verliefdheid op Dylan en over haar overleden opa David. Je leert haar echt kennen, al vond ik haar als personage af en toe ook wat ongeloofwaardig worden. Gelukkig maken de mooie zinnen veel goed, waarin ze nadenkt over het leven: ‘Doodgaan is niet voorgoed verdwijnen, het is meer een soort verhuizing. Eerst leefde opa David buiten mijn hoofd en nu leeft hij in mijn hoofd.’ Of de wijsheden van opa: ‘Het leven is een blokje om. Meer niet.’ En er zit ook wat kritiek in over het vluchtelingenbeleid, met hints naar rechtse politici: ‘Het is ook fucking onbeschoft: jij hebt het rot in jouw land, dus je bent welkom in mijn land, maar dan moet je eerst precies zo worden als ik. Dan moet je je kinderen Geert en Marine en Donald noemen. Donnie. Het slaat nergens op’.

Kortom: Bizar is chaotisch, ontregelend en – inderdaad – bizar. Er zitten zoveel onderwerpen in dat je hoofd er soms van gaat duizelen, maar je merkt dat overal over is nagedacht. Kuyper toont lef met dit boek en bewijst wederom dat hij een fantastische schrijver is.

Cijfer: 7,5
Sterren: 4