Recensie: Merel – Sarah Moon

Merel van Sarah Moon las ik een paar maanden geleden. Toen kon ik de juiste woorden niet vinden om boek te beschrijven, nu wel. Want ohhh, wat is dit een prachtig boek.

Een stil meisje op het dak van de school

Merel is een doodgewoon meisje van veertien dat op een Amerikaanse school zit in Brooklyn, New York. Ze is niet heel populair, maar haalt goede cijfers en brengt de lunchpauzes door in de schoolbibliotheek. Daar in de bieb is ze helemaal op haar plek. Duikt ze eerst nog weg in een hoekje, verzonken in de werelden van de boeken die ze gretig leest, later wordt ze betrokken bij de leesclub van schoolbibliothecaris Mevrouw Wexley. Ze is een stil meisje, verlegen en een beetje bang, en weet niet zo goed hoe ze zichzelf moet zijn.

‘Merel kan de woorden nog niet vinden, maar wie weet helpt de muziek haar om te begrijpen wat ze voelt’

Toch lijkt alles verder prima te gaan, totdat Merel van het dak van de school wordt gehaald. Niemand weet wat ze daar deed. Wilde ze springen? En waarom dan? Ze durft er niet over te praten. Dan belandt ze bij een psycholoog, waar ze uiteindelijk wel zou moeten praten. Ik vond die gesprekken bij de psycholoog heel mooi en realistisch geschreven. Merel is niet plotseling heel open en doet niet in één keer haar hele verhaal uit de doeken, het is soms hartstikke ongemakkelijk ook, maar de psychologe helpt haar. Ze praten weinig in het begin, maar de psychologe (die trouwens geen stereotype witte man is, zoals in zoveel boeken, maar een jonge zwarte vrouw met hippe sneakers en een goede muzieksmaak) zet muziek op om daar samen naar te luisteren. Merel kan de woorden nog niet vinden, maar wie weet helpt de muziek haar om te begrijpen wat ze voelt.

Subtiel en herkenbaar

Langzaamaan durft Merel te praten en kom je er als lezer achter waarom ze zich zo rot voelt en een beetje geobsedeerd is door de vogels op het balkon. Ook vindt Merel een manier om zichzelf te zijn: muziek maken. Ze gaat zelfs op muziekkamp richting het einde.

Ik vond het boek heel erg mooi, omdat alles zo goed gedoseerd is. Het is nooit overdramatisch, altijd subtiel. De dingen die gebeuren zijn logisch, je snapt als lezer steeds beter waarom Merel is zoals ze is. Dat maakt het geheel onwijs realistisch en daarnaast herkenbaar. Merel wordt een personage om in je hart te sluiten, omdat ze zich kwetsbaar opstelt. Sarah Moon laat ook zien dat niet alles perfect is; wanneer het beter gaat met Merel, is het niet alleen maar rainbows and unicorns. Er zijn nog steeds tegenslagen, er zijn af en toe nog momenten waarop Merel zich niet oké voelt. Het verhaal laat zien dat die momenten erbij horen, dat je ze moet omarmen om jezelf te accepteren.

‘Een van mijn favoriete boeken van dit jaar, nu al’

Queer personages

Wat ik ook nog even wil aanstippen is dat Sarah Moon in Merel een heleboel queer personages opvoert. Moon schreef eerder mee aan The Letter Q: Queer Writers’ Notes to their Younger Selves omdat ze zichzelf ook identificeert als ‘queer’ – mensen die zich niet binden aan één gender. In Merel zie je dat vooral terug op het muziekkamp. De kampleiders daar zeggen zelfs expliciet of ze met ‘zij/haar’ of ‘hij/hem’ aangesproken kunnen worden. Zo wordt het boek heel inclusief en minder heteronormatief. Iets wat ik toejuich.

Kortom: een fantastisch boek. Petje af ook voor de vertaling die gedaan is door Lydia Meeder. Merel is een prachtig, hoopvol, ontroerend en kwetsbaar verhaal over jezelf vinden. Een van mijn favoriete boeken van dit jaar, nu al. Vijf sterren.