Recensie: IJstijd – Maartje Wortel

Na Goudvissen en Beton las ik IJstijd, ook van Maartje Wortel. Een roman over zoeken naar je identiteit en ingewikkelde liefde. Ook staat het boek vol met interessante observaties (en ook met mooie citaten, waarvan ik sommige zou willen inlijsten), waardoor je gedurende het verhaal ook over jezelf en je eigen identiteit gaat nadenken.

In het kort: IJstijd

Op een koude winterdag krijgt James Dillard telefoon van Monica, redacteur bij een literaire uitgeverij, met het verzoek of hij een boek wil schrijven. Kort daarvoor is de relatie met zijn grote geliefde stukgelopen, en behalve het verslinden van grote hoeveelheden literatuur en dure Franse kazen, heeft James weinig omhanden. Hij besluit daarom op Monica’s verzoek in te gaan. Misschien is dit zijn kans om eindelijk iemand te worden.

De lezer in het diepe


Net als in Goudvissen en Beton gooit Maartje Wortel je in IJstijd een beetje in het diepe. Je komt eigenlijk middenin een verhaal terecht, in dit geval het leven van James Dillard. Het enige wat je weet is dat hij behoorlijk rijk is, in dure hotels slaapt en Franse kazen besteld. Verder weet je nog heel weinig als lezer. Deze manier van vertellen, die Maartje Wortel dus wel vaker toepast, vind ik prettig. Als lezer weet je weinig in het begin, waardoor je wilt doorlezen om erachter te komen wat er is gebeurd.

’Langzaamaan leer je James beter kennen – hij is meer dan alleen die dure kazen en hotelkamers’

Na een tijdje lezen in deze roman, kom je erachter dat er in James’ liefdesleven iets is gebeurd. Het is ingewikkeld, je merkt dat James het ook moeilijk vindt om het te verwoorden. Ergens in zijn relatie met Marie is het misgegaan, plotseling, terwijl het ook heel fijn en leuk was. Langzaamaan leer je James dus beter kennen – hij is meer dan alleen die dure kazen en hotelkamers, de mensen die iets hebben betekend in zijn leven en hoe zijn relatie met Marie was. En dat is allemaal behoorlijk complex, maar daarom ook enorm realistisch.

Zoeken naar je eigen identiteit

Ik zei al even kort dat het boek volstaat met interessante observaties. Bij sommige hoofdstukken las ik zinnen opnieuw, omdat ik vond dat er veel wijsheid inzat. Veel observaties van James hebben met identiteit te maken. Wie is hij? Is hij wel echt iemand? Dragen de gebeurtenissen die je meemaakt in je leven, mee aan het vormen van je identiteit? Stuk voor stuk levensvragen waar iedereen wel eens mee worstelt. Een van de mooiste citaten vond ik deze:

’Er zijn mensen die beweren dat je het gemaakt hebt als er zoveel mogelijk mensen tegelijkertijd aan je denken, volgens mij heb je het gemaakt als één mens op de wereld altijd aan je denkt.’


Als lezer – ik tenminste wel – ga je erg nadenken bij dit soort stukjes. Ik betrok veel dingen op mezelf. Om het op het citaat van hierboven te betrekken: ben ik iemand die zoveel mogelijk mensen wil bereiken en ‘iemand wil worden’ of is het belangrijker dat de mensen die het dichtst bij je staan altijd aan je denken? (Ik ga voor dat laatste) Hoofdpersoon James zoekt ook erg naar zijn identiteit. Hij krijgt een aanbod om een boek te schrijven en denkt dat hij daardoor eindelijk iemand kan worden. Maar hij is toch ook al iemand? Door de observaties van James denk je na over het thema identiteit, over de identiteit van de hoofdpersoon en die van jezelf. Ik vond dit echt waanzinnig goed gedaan.

Het eindoordeel

Ik geef IJstijd 3,5 sterren. IJstijd is een boek dat snel wegleest, ik verveelde me geen moment met dit verhaal. De sfeer in het boek vond ik ook fijn, heel realistisch, rauw zelfs. Hoewel de personages apart zijn en ik er niet altijd binding mee had, snapte ik de emoties van bv. James wel goed. Als lezer leer je hem namelijk uitzonderlijk goed kennen; maar aan de andere kant kun je er soms de vinger niet op leggen. IJstijd is interessant door thema’s als zoeken naar identiteit en wat mij betreft een must-read (zeker als je graag literaire romans leest.)